Убайым, Наум Егорович Ермолаев, Уус-Алдан оройуонун иккис Курбуһах нэһилиэгин Балаҕаннаах учаастагыттан үүнэн, ситэн-хотон тахсыбыт үтүөкэннээх ыччаппыт, элбэҕи эрэннэрэр, кыайыыларын кэтэһэр тустуукпут этэ.

     Балбаара, Дьөгүөр Ермолаевтар икки уоллара спорт көрүӊүттэн көӊүл тустууну талбыттара. Улахан уол Дьөгүөр зоотехник идэтин баһылаан, кэлин Суоттуга тыа хаһаайыстыбатыгар, эти – үүтү элбэтэргэ,эӊкилэ суох ситиһиилээхтик үлэлээбитэ.Оттон аччыгый уол, Наум, оскуола сааһыттан тустуу эйгэтигэр киирбитэ. Оччолорго Курбуһах интэринээт-оскуолатыгар физкультура уонна даҕаны атын предмет учууталлара: Егор Егорович Аммосов, Афанасий Нестерович Максимов уонна Гаврил Васильевич Бурнашев көҕүлээһиннэринэн тустуу, сүүрүү, хайыһар, мээчик оонньуутун секцията тиһигин быспакка үлэлиирэ. Оччотооҕу оскуола оҕото, бөһүөлэк эдэр ыччата бары олус көхтөөхтүк дьарыктаналлара, араастаһымнаах күрэхтэһиигэ күргүөмүнэн кытталлара.

    Биһиги оҕолор, чуолаан мин, бу убайдарым Дьөгүөр, Наум курдук тустуохпутун олус даҕаны баҕарарбыт! Томтор сайылык оҕолоро, ыччаттара олус көрдөөх, көхтөөх, түмсүүлээх буоларбыт. Бары даҕаны, ол кэм сиэринэн, букатын кырабытыттан от-мас бэлэмигэр, сүөһү-ас көрүүтүн уустук үлэтигэр эрдэ эриллэммит, өӊүрүк куйааска буһан-хатан уһаарыллан, будулҕан тымныыга сылдьан сылгытыйан, сахалыы судургутук аһаан-таӊнан тэтиэнэх буоларбыт, тумуу, ыарыы диэӊӊэ бас бэриммэт этибит. Иллэӊ кэммитигэр Орто сайылык (Бэс үрэх) оҕолорун кытары тоӊ сылгы сааҕынан бырахсан «сэриилэһэрбит», араас илин-кэлин түсүһэр сырсыылар, мээчик оонньуута бөҕө буолара. Онно барытыгар Наум инники күөӊӊэ сылдьара, туттар илиитэ хаӊастай буолан олус сытыытык, күүскэ таба быраҕара. Хайыһарыгар эмиэ бэркэ сүүрэр этэ, оройуоӊӊа киирэн миэстэлэһэн тахсара. Тустууга маӊнайгы улахан ситиһиитинэн оҕолорго республика чемпиона буолбута. Чемпион аалай лиэнтэтин кэтэн турар хаартыската республика хаһыатыгар бэчээттэммитэ. Онно Наум ситиһиитин дуорааннаахтык ахтыбыттара, бэлиэтээбиттэрэ инники спортивнай олоҕор эбии хамсатар, өрүкүтэр күүс буолбута чуолкай. Убайым өссө күүскэ баҕаран, ис-иһиттэн кыһаллан туран дьарыктанар буолбута.

     Бу ситиһии иннинэ биир сайын, суол-иис быстан, мэлийэн турдаҕына Чурапчы интернат-оскуолатын оҕолоро билсэ-көрсө, араас көрүӊнэргэ күрэхтэһэ кэлбиттэрэ. Тустууга Иннокентий Ермолаев диэн уол, ССРС 1965 сыллаах эдэрдэргэ чемпиона Алексей Ермолаев бииргэ төрөөбүт быраата, Наумнуун тустар буолла. Улахан долгутуулаах, үгүс хамсаныылаах, албастаах хапсыҺыы саҕаланна. Иннокентий уолбут илиитигэр иилистэр, бу сылдьан хоннох аннынан умсар, атахха түҺүтэлиир. Быһата, араас эгэлгэ албаҺы барытын оӊоро сатыыр, ол аайы биһиги Науммут долгуйбакка, сытан-туран хаалбакка, олус бэркэ утары туһунна. Бэйэтэ эмиэ атахтыы сатыыр, уҥа-хаҥас илиитин тардыалаан утары кимэр. Икки тэгил тэӊнээхтэр түбэсиһэн үөһэ-аллара буолаллар, сүрдээх уохтаах, тэтимнээх, бырахсыылаах тустуу буолла. Бу хапсыһыыныбарытын Константин Сергеевич Постников, Чурапчы спорт оскуолатын директора, мустубут дьоӊӊо кэпсээн, быһааран иһэр. Түмүгэр: «Ермолаевтар тэӊнэһиинэн түмүктээтилэр – доҕордоһуу кыайда!» - диэтэ. Бу тэӊ киирсии суолтата убайбар олус улахан этэ - кытыы, анал үөрэхтээх тустуу тириэньэрэ суох сиртэн, аӊаардас айылҕаттан бэриллибит дьоҕурунан, кыайыыга кытаанах дьулуурунан, Чурапчыга аатыран эрэр тириэньэр Д.П. Коркиӊӊа дьарыктаммыт уоллуун эрбии биитин курдук эриһэн тэӊнэһиитэ. Бу ахтыллар түгэӊӊэ Наум уол өйүгэр-санаатыгар инникигэ эрэл, кэлиэхтээх кыайыылар өрөгөйдөрүн сырдык кыыма саҕыллыбыт буолуохтаах.    

     Кини оскуола кэнниттэн салгыы, олохтоохтук турунан тустаары, куоракка педагогическай училищеҕа үөрэнэ киирбитэ. Ити кэмӊэ бу үөрэх кыһатыгар республика араас муннугуттан тустар баҕалаах элбэх ыччат мустубута. Кинилэр тэнкэлин ССРС спордун маастарынан Семен Алексеев, Николай Степанов, Алексей Мостахов, Юрий Васильев, Моисей Литвинцев, Константин Местников, Владимир Никифоров, Иннокентий Протодьяконов уо.д.а. буолбуттара. Аны туран, бу уолаттар республика сүүмэрдэммит хамаандатын чилиэттэрэ этилэр. Баһыйар үгүстэрэ Саха АССР уонна РСФСР үтүөлээх тренерэ Н.Н. Волковка дьарыктаналлара. Күүстээх тургутууну ааһан биһиги Науммут кини бөлөҕөр эрчиллэр, күүһүн-уоҕун хачайдыыр, техникатын чочуйар чиэскэ тиксибитэ. Ити сылларга кини «Спартак» общество күрэхтэһиилэригэр ситиһиилэнэн,өрөспүүбүлүкэ таһынааҕы көбүөрдэргэ тиийэ тустара. Үчүгэйдик бэлэмнэнэн,идэлэээх сойуустар Бүтүн Сойуустааҕы турнирдарыгар тахсыылаахтык кыттан, ССРС спордун маастара буолбута.

    Кини Чурапчы интэринээт-оскуолатыгар Дмитрий Петрович Коркин улахан күрэхтэҺиилэр иннинэ ыытар түмсүүтүгэр элбэхтэ дьарыктанан, эбиллэн барара. Ол түмүгэр республика күүстээх маастардарын ахсааныгар киирбитэ. 62-68 кг ыйааҺыҥҥа Н.Н. Тарскай бирииһигэр чөмпүйүөннээбитэ уонна хас да сыл бириистээх миэстэҕэ тахсыбыта. Кэлин, үөрэҕин түмүктээн, эдэр дьоллоох ыал аҕата буолан, дойдутугар тириэньэринэн айымньылаахтык үлэтин саҕалаан иһэн киһи илиититтэн суорума суолламмыта…

      Наум Егорович бэйэтэ хара кыаһаан, сахаҕа мааны дьүһүннээх этэ - хойуу хааһа, хоп курдук бытыга бэйэтигэр олус барсара. Күлэн сэгэйэн хараҕар мичээр оонньоотоҕуна олус истиҥник көстөрө. Киһи кини үтүө-мааны майгытын кэрэһэлиир ис - киирбэх мичээрин бу ааспыт аҕыйаҕа суох сыл тухары умнубат буолар эбит… 

    Уолаттара аҕаларын туйаҕын хатаран эмиэ хоннохтоохтук тустан испиттэрэ. Улахан уола Наум Красноярскайга үөрэммитэ, тустуунан дьарыктаммыта. Оҕо-уруу, дьиэ-уот тэринэн үлэ үөһүгэр сылдьар. Төрөөбүт нэһилиэгэр талыллан баһылыктаабыта. Билигин куоракка обургу тэрилтэ салайааччыта. Кыра уола Саша республикаҕа Н.Н. Тарскай бирииһигэр улахан дьоӊӊо бастаабыта, соҕуруу күүстээх састааптаах турнирдары кыайталаан иһэн, эдэркээн сааһыгар сидьиҥ дьон илиититтэн күн сириттэн бараахтаабыта. Кэннигэр хаалларбыт оҕолоох.

    Наум Егорович кылгас олоҕо үөрэппит уолаттарынан, кэнэҕэс ыччаттарынан утумнанан салҕанар. Кини бэртээхэй майгылаах киһи, күүстээх спортсмен быһыытынан үтүө холобура билигин даҕаны ыччат дьону сырдыкка, кэрэҕэ ыӊыра, угуйа турар. Убайбыт сырдык аата үүнэр көлүөнэҕэ умнуллубат, үйэлэргэ сүппэт.

Семен Окоемов

Мүрү саһарҕата. - 2016. - Атырдьах ыйын 19 к. - С. 8.